oda nobunaga (ඔදා නොබුනාගා)

 



ඔදා නොබුනාගා  සහ ජපානය එක්සත් කිරීමේ අරගලය


 රණශූර ඔදා නොබුනාගා දහසයවන සියවසේදී බිඳී ගිය ජපාන රාජ්‍යය එක්සත් කිරීමට සමීප වූ නමුත් හදිසියේ පාවාදීමෙන් ඔහුට එම කාර්යය නිම කිරීමට නොහැකි විය.

     ඔදා නොබුනාගා උපත ලැබුවේ 1534 දී, වොරින්ග්(戦国) ජනපද යුගයේ (1467–1568) මැද භාගයේදී ය. 1338 දී අෂිකාගා වංශය විසින් මුරෝමාචි ෂෝගුනේට් පිහිටුවා ඇති නමුත් 1454 දී කමකුරා හි ෂෝගුනල් උප නියෝජිතයෙකු ඝාතනය කිරීම දශක ගණනාවක කලාපීය ගැටුම් අවුලුවන විට රටේ නැගෙනහිරින් එහි පාලනය ගිලිහී ගියේය. 1467 දී කියෝතෝ හි ෂෝගුනල් අනුප්‍රාප්තිය පිළිබඳ ආරවුලක් විවෘත යුද්ධයක් දක්වා පිරිහී ගියේය. වසර 11 ක් පුරා යුද්ධය ඇදගෙන ගිය අතර, ඒ වන විට ෂෝගුනේට්ගේ බලය යමෂිරෝ පළාතට (කියෝතෝ ද ඇතුළුව) සීමා විය. 

         රටේ සෙසු ප්‍රදේශවල දයිමියො(Japanese feudal lord)  ගණනාවක් රික්තය පිරවීම සඳහා කලාපීය බලය ස්ථාපිත කළහ. සොරකම් සහ භූමිය පාලනය කිරීම සඳහා ඔවුන් තමන්ගේම වසම් නීති හඳුන්වා දුන් අතර බොහෝ විට තීන්දු කළේ ඕනෑම ආරවුලකදී දෙපාර්ශවයටම දඩුවම් කළ හැකි බවයි. වසම්  අතර පෞද්ගලික ආරවුල් ඇතිවීමට ඉඩ නොදුන් අතර, දයිමියො(Japanese feudal lord) විසින් පැන නගින ඕනෑම කරදරයකට විසදුම්  තීන්දු කළේය. වසමේ ස්ථායිතාව ළඟා කර ගැනීම සඳහා වසමේ  බලය සංකේන්ද්‍රණය කිරීම මෙහි අරමුණ විය. වෙනත් පොදු නීති මගින් විවාහය නියාමනය කිරීම, ඉඩම් විකිණීම සීමා කිරීම සහ ගොවීන් බදු පැහැර හැරීම (සහල් හෝ බාර්ලි ස්වරූපයෙන්) හෝ විශාල වශයෙන් පලා යාම තහනම් කර ඇත.

    බදු අය කිරීම සහ හමුදා සේවය සඳහා වන අවශ්‍යතා සඳහා පදනමක් ලෙස භාවිතා කරන ලද ඔවුන්ගේ ඉඩම්වල වටිනාකම සොයා ගැනීමට දයිමියෝ  උත්සාහ කළේය. ඇතැම් බලවත් සල්ලාලයන් සහ පහළ පංතියේ සමුරායිවරුන් අතර ධූරාවලි සබඳතා ද ඔවුන් විසින් ඇති කරන ලදී. සොල්දාදුවන් ලෙස හෝ සැපයුම් රැගෙන යාම සඳහා ගොවීන් සේවයට යොදවනු ලැබීය. මේ වන විටත් රණශූරයන් සහ ගොවීන් අතර පැහැදිලි වෙනසක් නොතිබුණි.

    නව කුඹුරු ගොඩ නැගීම සහ පතල් කැණීම ද වසම් ආර්ථිකයට දායක විය. ෂිමාන් ප්‍රාන්තයේ ලෝක උරුම ස්ථානයක් වන ඉවාමි ගින්සාන් රිදී පතල සහ අනෙකුත් රිදී සහ රන් ආකර මේ කාලය තුළ ඉදිකරන ලදි. ගංවතුර පාලන හා වාරිමාර්ග ව්‍යාපෘති කෘෂිකාර්මික සංවර්ධනයට දිරිගැන්වීය. නිදසුනක් වශයෙන්, කයි පළාතේ ගංගා දෙකක් එකට එකතු වන තැන ගංවතුර වැළැක්වීම සඳහා බැම්මක් ඉදි කළේය.

    ඕවරි පළාතේ (දැන් අයිචි ප්‍රාන්තය) ඔදා  නොබුහිදේ ගේ  වැඩිමහල්  පුත්‍රයා ලෙස නොබුනාගා උපත ලැබූවේය. ඔහු සිය ජීවිත කාලය පුරාම වේගයෙන් බලය රැස් කර ගත් අතර, බෙදී ගිය රාජ්‍යය එක්සත් කිරීමට පාහේ සමත් විය. මෙම කාල පරිච්ඡේදය තුළ ජපානයේ පුළුල් ඉතිහාසයේ කොටසක් ලෙස රාජධානිය පාලනය කිරීමට ඔහු දැරූ උත්සාහය මම මෙහිදී අගය කරමි.


  
                                                    sengoku daimyo map 1560


..මුල් ජයග්‍රහණය..


1560 දී සුරුගා ප්‍රාන්තයේ යොෂිමොටෝ ඉමාගාවා තෝ කොකුනි ඔවාරිට තර්ජනය කළේ රණශූරයන් 40,000 කින් සමන්විත විශාල හමුදාවක් සමඟ ය.තම පියාගෙන් පසු පැමිණි තරුණ නොබුනාගා කඳවුරේ සිටියදී සොල්දාදුවන් දෙදහසකට පහර දී ඉමාකාව මරා දමා සතුරන් විසුරුවා හැරියේය.සිත් ඇදගන්නාසුළු සටනක් ලෙස එය ප්‍රසිද්ධ වී තිබේ.නොබුනාගා සිය නැගෙනහිර දේශ සීමාව සුරක්ෂිත කර ගැනීම සඳහා මිකාවා හි මට්සුඩෙයිරා මොටොයාසු (තෝකුගාවා ඉයාසු) සමඟ ගිවිසුමක් ඇති කර ගත් අතර උතුරේ මිනෝ හි යොෂිරියු සයිටෝ සමඟ සටනට අවතීර්ණ විය.



       අයිචි ප්‍රාන්තයේ ටොයෝකේහි ඔකෙහාසාමා සටන පිළිබඳ ස්මාරකයක්.ඔවුන්ගේ පිළිම දෙක ඔදා නොබුනාගා (වමේ) සහ ඉමාගාවා යොෂිමොතෝ ය.



     මේ කාලය වන විට රට පුරා අනෙකුත් ප්‍රමුඛ පෙළේ සමුරායි බලයට පත්විය.අකී ප්‍රදේශයේ  හි මොරි මොතෝනරි  හොන්ෂු හි බටහිර කොටසේ ප්‍රමුඛ නායකයෙකු බවට පත් වූ අතර කයි හි තාකෙදා  ෂින්ගන් සහ එචිගෝහි උසුගි කෙන්ෂින් නැවත නැවතත් නැගෙනහිර බලය ලබාගැනීමට  ප්‍රතිවාදීන් ලෙස ගැටුම් ඇති කර ගත්හ.හොජෝ උජියාසු,ඔදවරා හි පිහිටි ඔහුගේ බළකොටුවේ  සිට කන්තෝ (eastern half of Japan, including Tokyo) කලාපයේ වැඩි කොටසක් ආධිපත්‍යය දැරීය.අනෙක් අතට, බංගෝ හි ඔතොමො යෝෂිනොරි උතුරු කියුෂුහි ආධිපත්‍යය දැරීය.

..ක්‍රිස්තියානි ධර්මයේ පැතිරීම..



  ජේසු සමිතියේ(Society of Jesus) ෆ්‍රැන්සිස් සේවියර්ගේ  ඉල්ලීම  නිසා  නොබුනාගා තම ප්‍රදේශය පුරා ආගමට හරවා ගැනීමට ඉඩ දුන්නේය. මිෂනාරිවරුන් දිවයිනට පැමිණීමත් සමඟම ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කියුෂු  පුරා ව්‍යාප්ත විය. යුරෝපය සොයාගැනීමේ යුගයකට අවතීර්ණ වී ඇති අතර පෘතුගීසි හා ස්පාඤ්ඤ වෙළඳුන් සහ පූජකවරු නව වෙළඳපොලවල් සහ පරිවර්තකයන් සොයමින් සිටියහ. දහසයවන සියවස වන විට ඔවුන් චීනයට හා අග්නිදිග ආසියාවට පැමිණ ඇත. 1543 දී පළමු පෘතුගීසි වෙළෙන්දෝ කියෝෂෝ හි ටෙනෙගෂිමා දූපතට ගොඩ බැස, එවකට ජපානයේ තිබූ  ගිනි අවිවලට වඩා දියුණු ගිනි අවි ගෙන ආහ.
 
  කියුෂු දයිමියො(Japanese feudal lord)  ක්‍රිස්තියානි මිෂනාරි සේවයට වෙළඳාමෙන් ප්‍රයෝජන ලබා ගැනීමට ඉඩ දුන්නේය. එවැනි ක්‍රියාකාරකම් තහනම් කළ ඇති  ප්‍රදේශයට පෘතුගීසි වෙළඳ නැව් ඇතුළු නොවීය. පාසැල් සහ රෝහල් ඉදිකිරීම වැනි සමාජ ප්‍රතිලාභ සඳහා වන ව්‍යාපෘති සඳහා මිෂනාරිවරුන් ද කටයුතු කර ඇති බැවින් ජපන් කිතුනුවන්ගේ සංඛ්‍යාව ඉහළ ගොස් තිබේ. හරක් මස් ආහාර  සහ සීනි සහ බිත්තර වලින් සාදන ලද බටහිර පන්නයේ කේක් වැනි ආහාර බෙදා හැරීම ද මිෂනාරිවරුන් විසින් කරන ලදී  




      
                                         Detail of a folding screen showing a foreign ship in Japan






..නැගී එන අභිලාෂය..

 1567 දී නොබුනාගා සඉතො තත්සුඔකි  (යොෂිතත්සුගේ පුත්) පිටුවහල් කරනු ලැබීය, මිනෝ ප්‍රදේශය  යටත් කර සයිතොගේ  බලකොටුව වන ඉනාබයාමා බලකොටුව ගිෆු බලකොටුව ලෙස නම් කළේය. ඔහු මාලිගාවට පහළින් ඇති  ජනාවාස නිදහස් වෙළඳපොලක් බවට පත් කළේය, ඒකාධිකාරී වෙළඳ සංවිධාන බිඳ දැමුවේ වෙළෙන්දන්ට නිදහසේ මිලදී ගැනීමට හා විකිණීමට හැකිවන පරිදිය. අඩු කරන ලද බදු, වැඩිදියුණු කළ මාර්ග සහ ගාස්තු බාධක අහෝසි කිරීම මගින්  කන්තෝ ප්‍රදේශයට  සමෘද්ධිය ගෙන දුන්නේය.

 මේ කාලය වන විට නොබුනාගා තේන්කා ෆුබු යන වාක්‍ය ඛණ්ඩය සහිත මුද්‍රාවක් භාවිතා කිරීමට පටන් ගත් අතර එයින් ඇඟවුනේ ජපානයේ රාජධානිය (තේන්කා) බලහත්කාරයෙන් එක්සත් කිරීමේ ඔහුගේ අභිප්‍රායයි. 1568 දී ඔහු කියෝතෝ වෙත හමුදාවක් ගෙන ගොස් අෂිකාගා යොෂියාකි ෂගුන් ලෙස පත් කළේය. මුරෝමාචි ෂෝගුනේට්ගේ අනුග්‍රහය යටතේ ඔහු අගනුවර වටා සිය බලය පුළුල් කළේය. ඉෂියාමා හොන්ගන්ජි සහ එන්රියාකුජිගේ දේවාලවල සිටි බෞද්ධ බලවේග මැඩපැවැත්වීම සඳහා ඔහු ක්‍රිස්තියානි ධර්මයට ආරක්ෂාව සැපයීය. ඔහු පෘතුගීසි ජෙසියුට් ලුයිස් ෆ්‍රයිස් වැනි මිෂනාරිවරුන්ගේ සංචාරවලට ආරාධනා කළ අතර බටහිර ඉගෙනීම පිළිබඳ ඔහුගේ දැනුම වැඩි දියුණු කිරීමට සෑම අවස්ථාවක්ම ගත්තේය

  

Oda Nobunaga’s tenka fubu seal. (Courtesy Hyōgo Prefectural Museum of History)
                            Oda Nobunaga’s tenka fubu seal. (Courtesy Hyōgo Prefectural Museum of History)


  නොබුනාගාගේ වැඩෙන බලය ගැන සෑහීමකට පත් නොවූ යොෂියාකි සන්ධානයක් පිහිටුවා නොබුනගාව  වටකර ඔහුව පරාජය කිරීමට උත්සාහ කළේය. කෙසේවෙතත්, අර්බුදයෙන් බේරීමට සහ මෙම ප්‍රතිවිරුද්ධ බලවේගයන් ක්‍රමානුකූලව යටත් කර ගැනීමට උදව් කිරීම සඳහා නොබුනාගා හිදෙයොෂි  සහ අකෙචි මිත්සුහිදේ වැනි දක්ෂ නමුත් පහත් ග්‍රාමිය  නිලදාරීන්  ප්‍රවර්ධනය කළේය.ඔහු එන්රියාකුජි හි රණශූර භික්ෂූන් වහන්සේලා පරාජය කොට පන්සල් සංකීර්ණය ගිනිබත් කොට, සමුරායි  අසයි නාගමාසා සහ අසකුරා යොෂියාකි මරා  දමා ඉෂියාමා හොන්ගන්ජි මුළුමනින්ම වටලනු ලැබීය. 1572 දී තාකෙඩා ෂින්ගන් කායි විසින්  මෙහෙයුම් මෙහෙයවූ අතර එය නොබුනාගාට එරෙහිව ජයග්‍රහණ කිහිපයක් ලබා ගත් නමුත් ඊළඟ වසරේදී ඔහු අසනීපයෙන් මිය ගියේය. මෙම වාසනාවේ ආලෝකාතාවයෙන්  පසුව, නොබුනාගා, යොෂියාකිව  කියොතෝ නුවරින් පිටුවහල් කරන ලදී.


..ගිනි අවි  වලින් කරන ලද ඓතිහසික සටන..


  තනේෂිමා වෙත යුරෝපීය විලාසිතාවේ තුවක්කු පැමිණීමෙන් පසු, යුගයේ නිරන්තර සටන් සඳහා තුවක්කු භාවිතා කිරීමේ ඉල්ලුම වැඩි වූ නිසා  කුනිතෝමෝ සහ සකායි වැනි ස්ථාන මෙම ගිනි අවි නිෂ්පාදනය සඳහා ප්‍රසිද්ධියට පත්විය.කෙසේ වෙතත්,  ඒවා එලදායී වූයේ මීටර් 100 ක පමණ පරාසයක පමණක් වන අතර ඔවුන් වෙඩි තැබීමට සූදානම් වීමට කාලය ගත වූ හෙයින්, ඔවුන් විශේෂයෙන් යුද්ධයේ උණුසුමට නොගැලපෙන බව පෙනුණි.   එහෙත්, නොබුනාගා මෙම චින්තනය පෙරළා දැමීය.


  1575 දී ඉයාසු සමඟ මිත්‍ර වූ  නොබුනාගා, නාගෂිනෝ සටනේදී කත්සුයෝරි තාකෙඩා (ෂින්ගන්ගේ පුත්) ට එරෙහිව සටන් කළේය. නොබුනාගා තුවක්කුකරුවන් විශාල සංඛ්‍යාවක් (බොහෝ විට 3,000 ක් පමණ) භාවිතා කිරීමේ ප්‍රතිඑලයක්‌  ලෙස බලවත් තාකෙඩා හමුදාව පරාජය විය.බොහෝ සොල්දාදුවන් එකවර වෙඩි තැබූ විට තුවක්කු  වල ප්‍රතිරූපය අසමසම ආයුධ බවට වෙනස් කළේය මේ  මොහොතේ දී ජපන් ඉතිහාසය වෙනස් විය. මෙතැන් සිට තුවක්කු  විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය.


  

                                                          An annual reenactment of the Battle of Nagashino.

..හදිසි පාවාදීම..


  ඊළඟ වසරේදී නොබුනාගා බිවා විල අසල භූමියක නව කඳවුරක් පිහිටුවා ගත් අතර එහිදී ඔහු පුළුල් ගල් බිත්ති සහිත අසුචි මාලිගාව  ඉදිකිරීම ආරම්භ කළේය.  මීටර් 36 ට වඩා උසින් යුක්ත වූ අතර මහල් හයක් බිමට ඉහළින් හා පහළින් එකක් විය. කෙටිකාලීන වුවද, අසුචි මාලිගාව  නව පරම්පරාවේ බලකොටුවල මූලාකෘතිය බවට පත්විය.

 1580 දී නොබුනාගා ඉෂියාමා හොන්ගන්ජි සමඟ වසර 10 ක ගැටුම ජයගත් අතර හිදේයෝෂි ජපානයේ බටහිරින් සිටි හමුදාවන්ට එරෙහිව ඉදිරියට ගිය අතර තවත් නියෝජ්‍ය නිලධාරියෙකු වන ෂිබාතා කත්සුඉඑ උසුගි ප්‍රදේශයට ආක්‍රමණය කළේය. 1582 වසන්තයේ දී කායි හි තකෙඩා පවුල විනාශ වීමත් සමඟම, නොබුනාගා රාජ්‍යය එක්සත් කිරීමේ ඔහුගේ අභිලාෂය සාක්ෂාත් කර ගැනීමට වසර කිහිපයක් ගතවී ඇති බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි. කියුතෝ හි හොනෝජි පන්සලේදී නවාතැන් ගෙන සිටි  නොබුනාගාව ඔහුගේම   ජෙනරාල්වරයෙකු වන   අකෙචි මිත්සුහිදෙ  විසින් වට කරන ලද අතර සටනේදී  මෙම ශ්‍රේෂ්ඨ මිනිසා මිය ගියේය. 


  • ඔදා නොබුනගා 1534-1582
  • නාගෝයා ප්‍රදේශයේ උපත; කියෝතෝ හි මරණය
  • ඔහුගේ ජීවිත කාලය තුළ ජපානයේ බොහෝමයක් ප්‍රදේශ  එක්සත් විය
  • කියෝතෝ හි ඔහුගේ රැඳවුම්කරු අකේචි මිත්සුහිදෙ විසින් ඝතානය  කරන ලදී
  • බටහිර තාක්ෂණය වැලඳ ගත්තේය
  • කැරලිකාර  භික්ෂූන් වහන්සේලා විනාශ කළා. 
  • ෂීගා ප්‍රාන්තයේ අසුචි මාලිගාව ඉදිකරන ලදි          
                                                                            

Comments

Popular posts from this blog

toyotomi hideyoshi (තොයෝතොමි හිදෙයොෂි)

fuwa mitsuharu (ෆුවා මිත්සුහරු)

The battle of nagashino (නගශිනෝ සටන )